Zaginięcie osoby - pomoc detektywa
Czym jest zaginięcie oraz kiedy i jak należy je zgłosić?
Zgodnie z zarządzeniem nr 48 Komendanta Głównego Policji z dnia 28 czerwca 2018 r. zaginięciem osoby jest zaistnienie zdarzenia, uniemożliwiającego ustalenie miejsca jej pobytu, zapewnienie ochrony jej życia, zdrowia lub wolności, wymagające jej odnalezienia albo udzielenia pomocy. Jest to istotna definicja w kontekście tego, jakie kroki należy podjąć w sytuacji kiedy stwierdzimy, że nie możemy określić gdzie znajduje się nasz bliski.
Dlaczego?
Ponieważ to czy Policja przyjmie zawiadomienie o zaginięciu, wbrew powszechnej opinii, nie jest uzależnione od czasu, jaki minął od zaginięcia, a od tego jak sformułowane jest zawiadomienie (czy zostaną spełnione przesłanki zawarte w powyższej definicji) oraz jak zostanie zakwalifikowane.
Czyli nie prawdą jest, że musi minąć 24 godziny?
Zaginięcie można zgłosić w każdej chwili. Mitem jest, że od zaginięcia musi upłynąć 24 lub 48 godzin. Prawdą natomiast jest, że Policja nie chętnie przyjmuje zawiadomienie jeśli od zaginięcia minęło nie wiele czasu. Dzieje się tak dlatego, że najczęstsze przypadki zgłaszanych zaginięć okazują się być wybrykami młodych ludzi lub ucieczką pod wpływem natłoku złych emocji. Bywa też tak, że ktoś wyjedzie w miejsce, gdzie telefon komórkowy nie ma zasięgu i zapomni powiadomić najbliższych lub też zapomni się po zakrapianej alkoholem imprezie.
Co więc należy robić w przypadku zaginięcia? Kiedy zadzwonić na Policję i zgłosić zaginięcie?
Ponieważ w przypadku zaginięcia najważniejszy jest czas należy jak najszybciej zawiadomić Policję o zaginięciu. Aby policja prawidłowo zakwalifikowała zaginięcie niezbędna jest nam jednak pomoc. Profesjonalna agencja detektywistyczna posiada wewnętrzny dział prawny. Detektyw w towarzystwie prawnika oraz przy obecności psychologa zada Państwu kilka podstawowych pytań, oraz pomoże wykonać tzw. akcje kontrolne.
Jakie to będą pytania?
Konkretne pytania będą zależały od specyfiki danej sprawy. Co do zasady jednak możemy wyodrębnić kilka kategorii, a do każdej z nich przypisać kilka pytań, które pojawią się najczęściej:
dzieci:
- czy zrobił Pan/Pani coś, co mogło wpłynąć na decyzję dziecka o ucieczce z domu?
- czy w ostatnim czasie doszło do kłótni / awantury i jeśli tak czego ta kłótnia dotyczyła?
- czy dziecko miało problemy w szkole – było ofiarą nękania / prześladowania przez rówieśników?
- czy w ostatnim czasie była sytuacja, w której nie wyraził / wyraziła Pan / Pani na coś zgody i dziecko mogło chcieć spełnić swoje życzenie wbrew Państwa woli?
- czy dziecko miało w przeszłości myśli / próby samobójcze?
- czy dziecko choruje na jakiekolwiek przewlekłe choroby?
- czy dziecko przyjmowało leki, których zaprzestanie przyjmowania może stanowić dla niego zagrożenie zdrowia lub życia?
- czy dziecko mogło mieć przy sobie pieniądze (można oszacować na jak długo dziecku starczy pieniędzy, tym samym kiedy mu się skończą będzie zmuszony wrócić do domu lub żebrać)?
- czy dziecko posiadało ze sobą telefon komórkowy?
- gdzie i przez kogo dziecko było widziane po raz ostatni?
osoby dorosłe:
- czy zdarzyło się coś, przez co osoba najbliższa mogła chcieć zniknąć?
- czy osoba miała długi, których nie potrafiła spłacić?
- czy osoba miała problemy z narkotykami, alkoholem?
Odpowiedź na te i wiele innych pytań pozwoli detektywowi, na sporządzenie zawiadomienia, które będzie zawierało wszystkie niezbędne elementy. Następnie wspólnie z państwem pracownik dobrej agencji detektywistycznej uda się na Policję gdzie wspólnie złożycie zawiadomienie o zaginięciu. Ponieważ nasza agencja posiada wewnętrzny dział prawny, a także na stałe współpracuje z kancelarią adwokacką – będziecie mieli państwo pewność, że złożone zawiadomienie:
- nie zawiera błędów
- nie zawiera braków formalnych
- będzie zakwalifikowane do odpowiedniej kategorii zaginięć (odpowiedniego poziomu), co przyspieszy rozpoczęcie procedur i działań Policji (to jaka kategoria zaginięcia zostanie nadana będzie skutkowało tym jakie działania Policja podejmie oraz w jakim czasie uruchomi odpowiednie siły i środki)
UWAGA!!!
PONAD 50 % ZAGINIĘĆ JEST BŁĘDNIE KLASYFIKOWANA CO SKUTKUJE TYM, ŻE DZIAŁANIA POLICJI SĄ ROZPOCZYNANE ZBYT PÓŹNO. TO Z TEGO POWODU NIE NALEŻY SAMODZIELNIE ZGŁASZAĆ ZAGINIĘCIA.
Jakie kategorie (poziomy) zaginięć wyróżniamy?
Na podstawie Zarządzenia 48 Komendanta Głównego Policji z dnia 28 czerwca 2018 r. „w sprawie prowadzenia przez Policję poszukiwania osoby zaginionej oraz postępowania w przypadku ujawnienia osoby o nieustalonej tożsamości lub znalezienia nieznanych zwłok, oraz szczątków ludzkich” określono 3 stopnie zaginięć. Określają one niezwłoczność i zakres podjęcia czynności poszukiwawczych w zależności od stwierdzonego ryzyka wystąpienia zagrożenia dla życia, zdrowia lub wolności osoby zaginionej.
3 poziomy zaginięć:
poziom I – dotyczący osoby, której zaginięcie związane jest z realnym, bezpośrednim występowaniem zagrożenia dla jej życia, zdrowia lub wolności, dla którego ratowania wymagane jest bezpośrednie i natychmiastowe podjęcie czynności poszukiwawczych z zaangażowaniem znacznych sił i środków ze strony Policji, na przykład dotyczące osoby:
- małoletniej w wieku do 10 lat,
- małoletniej w wieku od 11 do 13 lat,
- zaginionej po raz pierwszy,
- niezdolnej do samodzielnej egzystencji,
- wymagającej stałego przyjmowania leków, których brak przyjęcia w odpowiednim czasie stanowi zagrożenie jej życia,
- zaginionej w związku z realnym podejrzeniem popełnienia na jej szkodę przestępstwa przeciwko życiu lub wolności,
- której zachowanie w realny sposób wskazywało na bezpośredni zamiar popełnienia samobójstwa, a natychmiastowe podjęcie czynności poszukiwawczych oraz zaangażowanie znacznych sił i środków z dużym prawdopodobieństwem przyczyni się do zapobieżenia zamachu samobójczego,
- zaginionej w warunkach atmosferycznych zagrażających jej życiu w przypadku niezwłocznego nieodnalezienia.
poziom II – dotyczący osoby, której zaginięcie związane jest z uzasadnionym podejrzeniem wystąpienia ryzyka zagrożenia dla jej życia, zdrowia lub wolności, na przykład dotyczące osoby:
- deklarującej po raz kolejny zamiar popełnienia samobójstwa, albo której deklaracja zamiaru popełnienia samobójstwa nie stanowiła realnych przesłanek jej spełnienia,
- małoletniej w wieku od 14 do 18 lat zaginionej po raz pierwszy,
- zdolnej do samodzielnej egzystencji, ale wymagającej opieki i stałego przyjmowania leków, których nieprzyjęcie może spowodować zagrożenie jej zdrowia,
- zaginionej za granicą Rzeczypospolitej Polskiej, wobec której istnieje uzasadniona potrzeba udzielenia pomocy w celu ochrony jej życia, zdrowia lub wolności.
poziom III – dotyczący osoby, której zaginięcie nie jest związane z bezpośrednim oraz uzasadnionym zagrożeniem dla jej życia, zdrowia lub wolności, na przykład dotyczące osoby:
- wyrażającej wolę zerwania kontaktów z rodziną, osobami najbliższymi lub środowiskiem, w którym ostatnio przebywała,
- która oddaliła się z miejsca zamieszkania w wyniku nieporozumień rodzinnych,
- co do której nie jest możliwe ustalenie przyczyn lub okoliczności zaginięcia,
- z którą brak jest kontaktu, a która deklarowała chęć wyjazdu lub jej zaginięcie związane jest z wyjazdem albo pobytem za granicą Rzeczypospolitej Polskiej,
- niewymagającej stałej opieki medycznej lub stałego przyjmowania leków, która samowolnie oddaliła się z placówki opiekuńczej, leczniczej lub innej placówki,
- małoletniej w wieku od 11 do 13 lat zaginionej po raz kolejny.
A co potem?
Potem Policja powinna (dzięki temu, że zgłoszenie zostało odpowiednio zakwalifikowane rozpocząć czynności niezwłocznie), natomiast zespół detektywów powinien wspomagać te czynności wykonując zadania, które co do zasady Policja pozostawi na sam koniec.
Co zrobi detektyw?
W pierwszej kolejności określi potencjał przetrwania osoby zaginionej oraz wykona (lub pomoże w wykonaniu) działań sprawdzająco-kontrolnych.
Aby określić potencjał przetrwania należy zadać sobie podstawowe pytanie: „Czy osoba zaginiona może mieć przy sobie pieniądze lub karty płatnicze i jaką sumą pieniędzy potencjalnie dysponuje” Pytanie niepozorne, jednak odpowiedź na nie pozwoli określić jak długo osoba będzie stanie się utrzymać, zanim zmuszona będzie do jednej z 3 rzeczy:
- powrotu do domu z powodu braków środków na utrzymanie
- podjęcia pracy (co potencjalnie ułatwi jej namierzenie)
- żebrania (większe prawdopodobieństwo, że uda się ją odnaleźć dokonując rozpytania wśród m.in. bezdomnych)
Ponadto, aby dokładniej określić potencjał przetrwania należy dokładnie sprawdzić, czy z domu nie zginęły żadne rzeczy, które osoba zaginiona mogła zabrać, aby sprzedać tym samym zwiększając swój potencjał przetrwania.
Dodatkowo na pierwszym etapie detektyw doradzi, jak przeprowadzić działania sprawdzająco-kontrolne:
- należy wykonać połączanie na numer telefonu osoby zaginionej – należy nagrać (ewentualnie zapisać) to, co usłyszeliśmy (czy był to sygnał „oczekiwania”, poczta głosowa itp.)
- należy wykonać próbę ponownego połączenia z numeru zastrzeżonego (być może zaginiony / zaginiona) nie chce odebrać połączenia od Państwa
- należy wykonać rozpytanie osób, które w naszej ocenie mogą mieć jakiekolwiek informacje na temat osoby zaginionej
- należy poprosić te osoby o próbę wykonania połączenia do osoby zaginionej
W następnej kolejności działania detektywa powinny polegać na:
- sporządzeniu szczegółowego dalszego planu działania, z którym należy zaznajomić zleceniodawcę (rodzinę osoby zaginionej) oraz przeprowadzić konsultację tego planu z jednostką policji odpowiedzialną za poszukiwania
- określić kto i w jakich okolicznościach ostatni widział zaginionego – być może będzie należało podjąć obserwację bezpośrednią tej osoby
- rozpytać pozostałe osoby – pozostające w kręgu zainteresowania w związku ze sprawą
- przeprowadzić wywiad środowiskowy
- uruchomić osobowe źródła informacji (informatorów) – w tym także wśród osób bezdomnych
- rozpocząć poszukiwania terenowe z wykorzystaniem dostępnych metod i narzędzi (quady, samochody terenowe, drony)
- nawiązać kontakt z fundacją zajmującą się poszukiwaniem ludzi zaginionych (Agencja Detektywistyczna Spectrum posiada podpisane porozumienie o współpracy z Fundacją „Na Tropie” im. Janusza Szostaka), dzięki czemu do akcji zostaną włączeni wolontariusze, którzy zajmą się rozwieszaniem plakatów o zaginięciu
- przeprowadzić obszerne działania nagłaśniające sprawę (publikacja informacji o zaginięciu na stronie internetowej fundacji „Na Tropie”, publikacja informacji o zaginięciu na stronie internetowej Agencji Detektywistycznej, w mediach społecznościowych, internetowych grupach tematycznych itd.)
Ponadto warto kontrolować czy Policja wypełnia swoje ustawowe obowiązki, a znając procedury i wiedząc jakie czynności powinny podjąć służby odpowiedzialne za poszukiwanie osób – z łatwością dobra agencja detektywistyczna oceni przebieg działań tych służb.
W przypadku osób zaliczonych do poziomu 1 Policja powinna podjąć następujące działania:
- dokonać rejestracji informacji o osobie zaginionej w ogólnokrajowej bazie danych,
- dokonać przeszukania terenu (najczęściej mieszkanie) ostatniego miejsca pobytu osoby zaginionej z wykorzystaniem m.in. psów tropiących
- zabezpieczyć ślady i dowody, w tym także oznaczyć kod DNA,
- dokonać rozpytania osób, które ostatnie miały kontakt z zaginionym,
- dokonać sprawdzenia szpitali, pogotowia ratunkowego lub opiekuńczego, izb dziecka, noclegowni, zakładów prawnej izolacji itp.
Zaginięcie bliskiej osoby - gdzie dodatkowo szukać – do kogo się zwrócić?
Wykaz firm i instytucji, które pomagają w odnalezieniu osoby zaginionej:
- Wydział Ewidencji Ludności lub tożsama jednostka w urzędzie miasta lub gminy
Jeżeli wiadomo, jaki był ostatni znany adres zamieszkania osoby poszukiwanej, można często wówczas poprzez tę instytucję ustalić jej aktualny adres. - Fundacja „Na Tropie” im. Janusza Szostaka
Sprawdź kim są (https://natropie.org/kim-jestesmy/) i jak mogą pomóc w Twojej sprawie - Agencja Detektywistyczna „Spectrum”
Specjalizująca się w poszukiwaniu osób zaginionych w całej Polsce oraz UE - Parafie i wspólnoty religijne
Jeżeli znane jest wyznanie osoby poszukiwanej, wtedy warto zwrócić się z prośbą o pomoc do kościoła lub wspólnoty, której osoba była członkiem. - Biuro Informacji i Poszukiwań PCK